Monday, June 29, 2009

İnsanlar Neden Suç İşler?

Pek çok insanın merak ettiği bir konudur inların neden suç işlediği, ya da bazı insanlar suç işlemezken bazılarının neden suça meylettiği. Bu konuda ortaya atılmış pek çok kuram mevcut. Genel olarak bunları üç başlık altında toplayabiliriz: Biyolojik Kuramlar, Psikolojik Kuramlar, Sosyolojik Kuramlar

Biyolojik kuramlar genelde suç ileme eğiliminin biyolojik olarak var olduğunu savunur. Bu eğilim genetik olarak aktarılmış olabilecegi gibi sonradan meydana gelmiş biyokimyasal bozukluklardan dolayı da oluşabilir. Mesela ailesinde suç işlemiş bir ebeveyniniz varsa ya da tertosteron hormonunuz fazla salgılanıyorsa diğer insanlara göre daha saldırgan ve suç işlemeye eğilimli olabilirsiniz.

Psikolojik kuramlara göre ise suç işleme davranışı diğer bütün davranışlar gibi öğrenilmiş davranışlardır. Yani eğer bir ekmek çaldığında karnın doyuyorsa bu senin için bir ödüldür ve daha sonra yapacağın çalma davranışının olasılığını arttırır. Ya da suş işlemenin doğal olduğu bir çevrede büyüdüysen senin için suç işlemekte bir sakınca yoktur, çünkü bu senin için normaldir. Başka bir psikolojik yaklaşıma göre ise suç işleme davranışı bilişsel ve gelişimsel bir problemdir. Ahlak gelişimini tam olarak tamamlayamamış bir bireyin suç işlemeye yönelik algısı da, tamamlamış bir bireye göre farklı olur. Ahlak seviyesi “başkalarının yanında yapma” olan bir insanın başkaları olmadığında rüşvet almasında onun açısından bir sakınca yoktur.

Sosyolojik kuramlar ise daha çok sınıfsal farklar ve bunları direkt ya da dolaylı etkilerinden dolayı insanların suç işlemeye meylettiğini savunur. Hem kültürel hem de ekonomik açıdan aralarında fark olan sınıflar (alt-sosyoekonomik vs. üst-sosyoekonomik) yaşadıkları çatışmalar sonucunda suç işlemeye eğilimli hale gelirler. Yiyecek ekmeği zor bulup üç kuruşu bir araya zor getirerek kirasını ödemeye çalışan bir adam, belki de o kiranın iki-üç katını bir ayakkabıya ya da çantaya veren bir adama karşı gitgide hoşgörüsünü yitirebilir.

Görüldüğü gibi suç işleme davranışını açıklayan kuramlardan sadece biyolojik olana göre bu halihazırda insanın elinde olmayan bir şeydir ki biyolojik açıklamalar zaten çok iyi temellendirilebilmiş değildir. Diğer iki açıklamaya göre ise suç işlemek öğrenilen ya da en azında zamanla şartların oluşması ile ortaya çıkan bir olgudur. Bu da demektir ki bu davranışı azaltmak hatta biraz ütopik de olsa yok etmek mümkün. Bunun için çok kolay olmasa da suç işlemenin çözüm olarak düşünülmediği bir yaratmak gerekir. Peki bu mümkün müdür? Daha önce başarıldığına dair örnekler var mıdır? Nasıl bir toplum mühendisliği kullanılmıştır ve kullanılmalıdır? Sorular uzayıp gider.....

2 comments:

Anonymous said...

Hiç şüphesiz yaşanılan çevrenin çok etkisi var. Kişi, görerek büyüdüğü şeyin normal olduğunu algıladığı için, belki de o davranışı suçtan bile kabul etmemektedir.

Anonymous said...

suç işleme oranının en aza indiği bir toplumun örneği mevcut,
Asr-ı Saadette sadece 2 kez suç işlenmiştir; bir hırsızlık ve bir zina suçu...

Post a Comment